Wie in Nederland een willekeurige merkwinkel inloopt, rent vaak van ellende weer snel naar buiten. T-shirts voor 100 euro zijn geen uitzondering en broeken vind je er vaak ook niet onder de 150 euro. Toch worden veel mensen aangetrokken tot het dragen van merkkleding. Ik vertel je in dit artikel daarom wat de regels en risico’s zijn voor het kopen van neppe merken op AliExpress.
Namaak op AliExpress
AliExpress is in principe geen platform voor namaakkleding of -producten. Toch komt het vaak voor dat er producten van een merk online komen, soms maar voor een paar uur. Deze AliExpress verkopers werken dan bijvoorbeeld samen met grote Facebookgroepen die zich richten op het vinden van namaakartikelen.
En hoewel het misschien heel onschuldig lijkt om namaakkleding van bijvoorbeeld Replay, Nike, Adidas, Burberry of Calvin Klein te kopen, betekent niet dat de gevolgen ook onschuldig zijn. Er zijn namelijk behoorlijk wat regels en gevolgen verbonden aan het kopen van neppe kleding op AliExpress.
AliExpress namaak & douane regels
Om te begrijpen waarom er regels zijn met betrekking tot het invoeren van namaak kleding van AliExpress is het belangrijk om je te verdiepen in het merkrecht. Het merkrecht is namelijk het recht van een bedrijf om een bepaald woordmerk of beeldmerk toe te eigenen. Dit merk moet dan wel eerst worden ‘vastgelegd’. Nadat dit via de officiële wegen is gedaan, wordt dit merk beschermd door het merkrecht. Zodra iemand zonder toestemming gebruik maakt van het merk, wordt dit ook wel ‘inbreuk’ genoemd.
Kijk bijvoorbeeld eens naar het logo van Nike. De ‘Swoosh’ is voor 95% van de mensen herkenbaar. Het is een uniek logo, dat is beschermd door het merkenrecht. Andere bedrijven mogen dit logo – of iets wat er zeer sterk op lijkt – niet gebruiken, zéker wanneer hun producten ook nog veel weg hebben van Nike-producten zoals t-shirts, broeken, schoenen of voetballen.
Dit is dus precies wat er wel gebeurt op AliExpress met neppe merkkleding. Fabrikanten overtreden massaal het merkenrecht, waardoor ze in principe allemaal strafbaar bezig zijn. Omdat er van jou verwacht wordt dat je wel weet wat de reguliere prijs is van een Nike product, ben je dus in principe medeplichtig aan het ‘kapot maken’ van een merk als Nike. Omdat jouw online koopgedrag niet zomaar kan worden geanalyseerd, kan dit alleen worden gezien bij de douane.
De douane en namaak van AliExpress
De douane is ervoor om te zorgen dat illegale artikelen een land niet inkomen. Daaronder vallen bijvoorbeeld drugs, maar ook illegale producten zoals namaakkleding. En omdat jouw pakketje al je adresgegevens bevat, is het dus makkelijk op te sporen wie een bepaald pakketje met namaak heeft besteld. De douane controleert steekproefsgewijs pakketjes die uit China komen. Komt de douane erachter dat je een nep-artikel hebt gekocht, dan moet dat eerst geverifieerd worden bij de producent van het echte product, bijvoorbeeld Nike. Hier gaat flink wat tijd overheen, en er zijn ook kosten aan verbonden. Wanneer jouw pakketje wordt onderschept kan het zijn dat je een ‘boete’ thuisgestuurd krijgt.
Boete voor import van namaak op AliExpress
Zolang jij een product op AliExpress koopt voor eigen gebruik, dan zijn de regels rondom namaakproducten niet helemaal helder. Er wordt in het merkenrecht namelijk gesproken over een inbreuk wanneer jij het product gaat gebruiken in het ‘economische verkeer’. Dat houdt in dat je het product dus zou doorverkopen of er op een andere manier geld mee verdient. Maar omdat jij het product waarschijnlijk gewoon voor particulier gebruik hebt besteld, geldt deze overtreding niet. Voor de fabrikant ligt dat natuurlijk iets anders.
Toch kun je wel een brief krijgen van het bedrijf React wanneer je pakketje aan de grens is onderschept. Dit is een non-profit organisatie die grote merken helpt om het merkenrecht te handhaven. De douane werkt ook samen met React. Word jouw pakketje onderschept door de douane, dan zal waarschijnlijk React worden benaderd, waarna moet worden vastgesteld of het inderdaad gaat om een namaak product. Hier zijn uiteraard kosten aan verbonden, die React (en dus het merk) moet betalen aan de douane. In veel gevallen worden namaakartikelen namelijk vernietigd.
Dit is waar de ‘boete’ om de hoek komt kijken. Jij hebt het product natuurlijk besteld op je eigen adres, waardoor het mogelijk is dat je een brief krijgt van React. Zij vertellen je dan welke overtreding je hebt begaan en welke kosten er gemaakt zijn om het product tegen te houden en eventueel te vernietigen. Er wordt vervolgens verzocht om een bedrag over te maken van enkele tientallen euro’s (of nog meer) om die kosten te dekken.
In dit geval kun je twee dingen doen. Je kunt de kosten direct vergoeden, maar je kunt ook een advocaat in de arm nemen. Dat lijkt wellicht extreem, maar over het algemeen kost het inschakelen van een advocaat niet zoveel geld, en zeker niet wanneer het gaat over een dergelijke kwestie. Vaak kun je vrijblijvend contact opnemen met een advocaat, zodat je zelf kunt horen of het je wel waard is om hulp in te schakelen. Soms kan een rechtsbijstandverzekeraar de kosten van het proces volledig vergoeden.
Dus, voor de volgende keer dat je gaat shoppen op AliExpress. Denk dan goed na over de gevolgen van je bestelling. Het kan namelijk zijn dat je neppe merkkleding niet aankomt en je vervolgens gevraagd wordt om extra kosten te betalen. Waarschijnlijk was het dan zelfs nog goedkoper geweest om de échte merkkleding in een Nederlandse winkel te kopen. Daarnaast biedt AliExpress meer dan genoeg andere leuke merken waar je niemand in Nederland mee ziet lopen. Wie weet ben jij binnenkort dan wel een trendsetter in plaats van van een trendvolger.
